اختلال شخصیت پارانوئید چیست؟

پارانوئید در واقع نوعی احساس است که در آن فرد فکر می کند که توسط دیگران تهدید یا در معرض خطر است یا ادعا می کند که علیه آن ها رفتار و صحبت می شود. پارانوئید ممکن است برای همه در یک مقطع زمانی مشخصی رخ دهد اما اگر شدت آن زیاد باشد یا اغلب اتفاق بیافتد، می تواند باعث رنجش و نگرانی افراد شود و در نهایت نشان دهنده یک اختلال مانند اختلال پارانوئید باشد.

اختلال پارانوئید نوعی تفکر بر گرفته از اضطراب و استرس در افراد است. اضطراب می تواند باعث پارانوئید شود و بر آن چه شما را دچار اختلال پارانوئید می کند و مدت زمانی که احساس پارانوئید می کنید، تاثیر بگذارد. این افکار همچنین می توانند فرد را مضطرب کند و در چرخه اضطراب و افکار پارانوئیدی به دام بیندازند. طبیعی و منطقی است که افراد گاهی اوقات احساس اضطراب کنند، مثلاً وقتی یک رابطه به پایان می رسد یا شغل خود را از دست می دهند و حتی زمانی که در جمع هستند، ممکن است احساس کنند دیگران آن ها را به خاطر طرز لباس پوشیدن یا رفتارشان قضاوت می کنند.

همه ما هر از گاهی این افکار را داریم، اما فقط به این دلیل که نگران صحبت دیگران هستید، به این معنی نیست که شما دارای اختلال پارانوئید می باشید و بیمار محسوب می شوید. اگر نگران این هستید که افکار تان پارانوئید هستند، ممکن است شما به جای اختلال پارانوئید از اضطراب و استرس رنج می برید. این اختلال یکی از انواع اختلالات شخصیت است که آن را در دسته اختلالات خوشه الف یا اختلالات شخصیت غیرطبیعی قرار می دهد و و افراد دارای اختلال پارانوئید افکار یا رفتارهای غیرعادی دارند. باید بدانید که افراد مبتلا به پارانوئید برخلاف اسکیزوفرنی، اختلال اسکیزوافکتیو و دوره های شیدایی شدید اختلال دوقطبی، هذیان یا توهم ندارند.

پزشکان این وضعیت را به عنوان باورهای نادرست مداوم که توسط عمل یا شواهد تایید نمی شود، توصیف می کنند. افراد مبتلا به این اختلال می گویند که دیگران غیر قابل اعتماد هستند و می توانند به آن ها آسیب برسانند و کسانی که با این بیماران زندگی می کنند معمولاً توهین، مشکلات روحی و در برخی موارد صدمات روحی و جسمی را تجربه می کنند که کنترل و درمان این بیماری مستلزم مشاوره تخصصی پزشکی و شرکت در دوره های روان درمانی و دیگر روش های درمانی است.

علائم اختلال شخصیت پارانوئید

علائم مختلفی برای افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید بیان شده است که به شرح زیر است:

• آن ها همیشه به تعهد، وفا داری یا قابل اعتماد بودن دیگران شک و تردید دارند و همچنین معتقدند که دیگران از آن ها سوء استفاده کرده یا به آن ها توهین می کنند.
• آن ها نمی خواهند به دیگران اعتماد کنند یا اطلاعات شخصی خود را فاش کنند زیرا می ترسند علیه آن ها سوء استفاده شده و همچنین آن ها را فریب دهند.
• افراد دارای اختلال شخصیت پارانوئید همیشه در دل خود کینه دارند.
• آن ها بیش از حد حساس هستند و بسیار کم انتقاد را می پذیرند.
• آن ها معتقد هستند که معانی پنهان را در اظهارات یا نگاه های معمولی دیگران می توانند متوجه بشوند.
• آن ها فکر می کنند که دیگران به شخصیت و روحیه آن ها توهین و حمله می کنند، در حالی که دیگران چنین فکر نمی کنند.
• آن ها بدون دلیل منطقی همیشه به همسر یا شریک عاشقانه خود شک می کنند و آن ها را محکوم به خیانت می کنند.
• آن ها در روابط خود با دیگران سرد و خصمانه هستند و برای جلوگیری از خیانت می توانند کنترل و حسادت کنند.
• آن ها با این باور که همیشه تصمیم و افکار شان درست است، نقش یا تقصیر خود را در مشکلات و مسائل مهم زندگی نمی بینند.
• آن ها بسیار بد اخلاق و لجباز هستند و همیشه باعث دعوا و پریشانی دیگران می شوند.

دلایل ایجاد اختلال شخصیت پارانوئید

دلایل و علل مختلفی وجود دارد برای این که افراد به اختلال شخصیت پارانوئید مبتلا شوند و عبارتند از:

• بی خوابی زیاد: یک شب کم خوابی باعث ایجاد افکار پارانوئیدی نمی شود، اما اگر اغلب کم خواب هستید، این کمبود خواب می تواند به تدریج شروع به ایجاد افکار منفی کند و حتی زمانی که احساس می‌ کنید دیگران علیه شما صحبت و رفتار می‌ کنند، می‌ تواند ظاهر شود، حتی اگر آن‌ طور که همیشه رفتار می‌ کنند، باشند. کم خوابی طولانی مدت حتی می تواند باعث شود چیزهایی را ببینید و بشنوید که وجود ندارند و خوابیدن 8 ساعت در شب خوب و صحیح است و پزشکان آن را تایید می کنند.
• فشار و استرس: وقتی استرس و اضطراب در زندگی فرد بیش از پیش افزایش می یابد، ممکن است نسبت به دیگران مشکوک تر شوند. ایجاد اضطراب و استرس لزوماً نباید ناشی از عوامل منفی مانند بیماری یا از دست دادن شغل باشد و مسائل دیگری در این امر دخیل هستند که شما عزیزان برای کاهش استرس خود می توانید اعمالی را انجام دهید که شامل وقت خود را با دوستان نزدیک خود بگذرانید، چیزی برای لبخند زدن و خندیدن پیدا کنید، به اندازه کافی ورزش کنید، مدیتیشن کنید تا ذهن تان پاک شود.
• اختلالات فکری و روانی: داشتن یک اختلال روانی از دیگر مواردی است که می تواند اعتماد به دیگران را دشوار و غیر ممکن کند و باعث اختلال شخصیت پارانوئید شود. اختلالات روانی می تواند باعث ایجاد افکار مخرب و نادرست در مورد افراد شود که منطقی و درست نخواهد بود، مانند آن ها من را دوست ندارند، آن ها به من می خندند یا حتی آن ها علیه من توطئه می کنند. تمرکز روی این افکار می تواند افراد را بیمار کرده و در نهایت اختلال شخصیت پارانوئید به وجود خواهد آمد.
• استفاده مواد مخدر: مصرف مواد مخدر و مواد شیمیایی مانند کوکائین می تواند برخی افراد را برای مدت کوتاهی درگیر اختلال پارانوئید کند که پس از ترک مواد این علائم از بین می رود و فرد می تواند به زندگی عادی خود باز گردد. باید بدانید که سوء مصرف شدید الکل همچنین می تواند در ابتدا باعث ایجاد افکار پارانوئیدی شود و در ادامه منجر به پارانوئید دائمی یا حتی توهم و هذیان در فرد شود و زندگی وی را مختل سازد.
• از دست دادن حافظه: بیماری آلزایمر و دیگر موارد زوال عقل که با افزایش سن نیز بیشتر اتفاق می افتد. آن ها می توانند مغز انسان را به گونه ای تغییر دهند که باعث شود فرد نسبت به دیگران بد بین و متنفر شود.