افسردگی دوقطبی چیست؟
اختلال دوقطبی که در گذشته به عنوان افسردگی شیدایی شناخته می شد، یک نوع اختلال روانی است و با دوره های افسردگی، شیدایی و خلق غیر طبیعی مشخص می شود. اگر انرژی بیمار بسیار بالا باشد یا با روان پریشی همراه باشد به آن شیدایی می گویند، اما اگر شدت آن کم باشد هیپومانیا نام دارد. احساسات و رفتارهای غیرعادی، هیجان، تحریک پذیری، مشکل در تمرکز، غرور و خوش بینی شدید از علائم شیدایی هستند که در این دوره معمولاً بیمار بدون در نظر گرفتن عواقب تصمیمات پرخطر می گیرد و دوره های شیدایی معمولاً با کمبود خواب همراه است.

در دوره های افسردگی، بیمار دیدگاه منفی نسبت به زندگی خود دارد و کمبود اعتماد به نفس، مشکلات خواب، اختلالات خوردن، خستگی و بی حالی از علائم افسردگی هستند. خطر خودکشی در بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی بالا است و به این ترتیب، در یک دوره 20 ساله، 6 درصد از بیماران خودکشی و 30 تا 40 درصد به خود آزاری پرداختند و اختلال دوقطبی با اختلال اضطراب و سوء مصرف مواد همراه است. اگرچه علل اختلال دوقطبی به طور قطعی مشخص نشده است، اما تصور می شود که عوامل محیطی و ژنتیکی در آن نقش دارند. بسیاری از ژن ها که هر کدام اثرات کوچکی دارند ممکن است در ایجاد این اختلال نقش داشته باشند و عوامل ژنتیکی تقریباً 70 تا 90 درصد از خطر ابتلا به اختلال دوقطبی را تشکیل می دهند.

باید بدانید که تناوب بین دو حالت افسردگی و اختلال دوقطبی مشکلات قابل توجهی در زندگی حرفه ای، اجتماعی، تحصیلی و خانوادگی فرد مورد نظر ایجاد می کند. برخی از کارهای روزانه از جمله تصمیم گیری های جزئی یا بزرگ، انجام فعالیت های روزانه، انجام وظایف کاری یا تکالیف مدرسه و تحصیلی و نیز رفتار فرد در جامعه به شدت تحت تاثیر بیماری قرار می گیرد. علائم اختلال دوقطبی از فردی به فرد دیگر متفاوت است و برای اینکه بهتر متوجه شویم که از افسردگی دوقطبی رنج می بریم یا نه، باید به علائم و نشانه های این اختلال توجه کنیم. افراد مبتلا به اختلال دوقطبی ممکن است دوره های شیدایی آشکار یا افسردگی را تجربه کنند.

علائم افسردگی دوقطبی

افسردگی دوقطبی علائم خاص خود را دارد که به شرح زیر می باشد:

• دچار غرور می شوند: یکی از علائم اختلال دوقطبی این است که اعتماد به نفس افراد به حدی افزایش می یابد که دچار غرور می شوند و در این صورت اطرافیان با او به عنوان یک خودشیفته رفتار می کنند.
• سریع صحبت می کنند: به کسی که قبلاً آهسته و با دقت صحبت می کرد توجه کنید، حالا آنقدر تند صحبت می کند که گاهی حتی نمی توانید بفهمید چه می گویند و همچنین این امکان وجود دارد که در میانه صحبت های دیگران پیشقدم شوند.
• نمی توانند تمرکز کنند: این افراد نمی توانند به خوبی روی کار، زندگی و تحصیل خود تمرکز کنند و این مشکل آن ها را خسته می کند. افراد مبتلا به اختلال دوقطبی وقتی وارد یک دوره شیدایی می شوند بیش از حد پریشان می شوند.
• تحریک پذیر می شوند: این دسته از افراد به شدت تحریک پذیر می شوند، بنابراین خیلی سریع عصبی می شوند یا سریع گریه می کنند. در مورد خنده، کوچکترین اتفاقی کافی است تا آن ها را برای مدت طولانی بخنداند.
• نوسانات خلقی دارند: اصلی ترین علامت اختلال دوقطبی این است که افراد نوسانات خلقی را تجربه می کنند و گاهی اوقات شدید می شود. فرض کنید چنین فردی می خندد و ناگهان عصبانی می شود و دلیلی برای تغییر رفتارش ندارد.
• دچار اختلال خواب هستند: شرایط طبیعی خواب آن ها به هم می خورد و دچار مشکل می شوند. چرخه خواب منظم خود را از دست می دهد، بنابراین ممکن است تمام شب بیدار باشند و در طول روز استراحت کنند و در عین حال، افسردگی نیز به خواب نامنظم کمک می کند.
• اشتها آن ها تغییر می کند: فردی که از اختلال دوقطبی رنج می برد، به ویژه افرادی که در دوره شیدایی هستند، از یک طرف دچار بی خوابی شدید و از طرف دیگر اشتهای خود را از دست می دهد که هر دو این عوامل باعث کاهش وزن قابل توجهی خواهند شد.
• افسرده می شوند: به تدریج علائم افسردگی مانند غم، ناراحتی، احساس گناه و ناامیدی از زندگی ظاهر می شود. جالب است بدانید که بسیاری از افراد با مشاهده این علائم فکر می کنند که این فرد افسرده است و به علائم دیگر توجه نمی کنند، بنابراین این علائم کافی نیست اما لازم است.
• رفتار پرخطر از خود نشان می دهند: این افراد رانندگی با سرعت های بالا و خطرناک، سرمایه گذاری های بسیار پرخطر و قمار انجام می دهند که همه نشان می دهد این فرد مشکل روانی دارد و ممکن است این مشکل اختلال دوقطبی باشد. مراقب باشید زیرا ملاقات با فردی در این شرایط بسیار خطرناک است و ممکن است دیوانه شود.

راه های پیشگیری از افسردگی دوقطبی

افراد برای پیشگیری از افسردگی دوقطبی می توانند راه های زیر را امتحان کنند:

• از الکل و مواد مخدر خودداری کنید، زیرا مصرف این مواد می تواند وضعیت را بدتر کرده و باعث بروز دوره های بیشتری از این بیماری شود.
• استفاده منظم از داروهای تجویز شده توسط پزشک متخصص توصیه می شود.
• گاهی اوقات ممکن است وسوسه شوید که مصرف دارو را متوقف کنید. در اختلال دوقطبی، قطع خودسرانه و ناگهانی داروها باعث عود بیماری و تشدید علائم می شود.
• به علائم هشدار دهنده توجه کنید.
• تشخیص زودهنگام علائم می تواند از پیشرفت آن ها جلوگیری کند. با بررسی دقیق علائم بیماری، احتمالاً الگوهای عود کننده و همچنین محرک های بیماری را شناسایی خواهید کرد. اگر علائم اولیه نشان می دهد که شما وارد یک دوره شیدایی یا افسردگی می شوید، به پزشک خود اطلاع دهید.

رژیم غذایی بیماران مبتلا به افسردگی دوقطبی

افراد مبتلا به اختلال افسردگی دوقطبی بهتر است تا رژیم غذایی زیر را رعایت کنند:

• نمک: اگر اختلال دوقطبی دارید، اجازه ندهید مصرف نمک شما خیلی کم شود یا آن را به طور کامل قطع کنید. نمک برای تنظیم سطح داروهای دوقطبی در جریان خون شما ضروری و مهم است.
• چربی های سالم: چربی‌ های سالم مانند آن‌ هایی که در آووکادو و روغن زیتون یافت می‌ شوند، می‌ توانند به شما کمک کنند تا مدت طولانی‌ تری احساس سیری کنید و هوس شما را برای پرهیز از غذاها کاهش دهد.
• کربوهیدرات های تصفیه شده: بیماران دوقطبی ممکن است بیشتر مستعد چاقی باشند، زیرا عدم تعادل سروتونین در مغز آن ها می تواند باعث شود کربوهیدرات های ناسالم بیشتری بخورند.
• الکل: الکل و اختلال دوقطبی با هم ترکیب نمی شوند. الکل نه تنها می‌ تواند اندکی با داروهای روانپزشکی تداخل داشته باشد، بلکه می‌ تواند خواب را مختل کند و زندگی را برای بیمار بسیار سخت کند.
• گریپ فروت: در مورد وضعیت خاص خود با پزشک خود صحبت کنید، اما برخی از داروهای دوقطبی، از جمله داروهای ضد تشنج، با گریپ فروت و آب گریپ فروت تداخل ضعیفی دارند.
• امگا 3: بسیاری از مطالعات نشان داده اند که اسیدهای چرب امگا 3، مانند اسیدهای چرب موجود در ماهی و مکمل های روغن ماهی می توانند به کاهش احساس افسردگی در بیماران دوقطبی کمک کنند.
• منیزیم: نشان داده شده است که منیزیم موجود در غلات کامل، لوبیا ها و سبزی‌ های برگ دار تیره مانند اسفناج تأثیری مشابه لیتیوم، رایج‌ ترین دارو دوقطبی دارد.